Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

Muzeum położone jest u zbiegu alei Wilanowskiej z ulicą Dominikańską, na zabytkowej skarpie mokotowskiej w Warszawie. Obiekt powstał w połowie ubiegłego stulecia w dobrach właścicieli Wilanowa według projektu znanego architekta pochodzenia włoskiego Franciszka Marii Lanciego. Rezydenci wilanowscy przeznaczyli ją na oberżę służącą podróżnym. Przez dziesiątki lat obiekt zmieniał i właścicieli i użytkowników. Lata wojny przyczyniły się do częściowego zniszczenia dawnej oberży.

Po wyzwoleniu przez długi czas, budynek nie miał szczęścia do odpowiedniego opiekuna. Niezabezpieczony i opuszczony, narażony na zgubne działanie czasu ulegał szybko postępującej dewastacji. Dopiero w I połowie lat 80 staraniem Ministerstwa Kultury i Sztuki przeprowadzono kapitalny remont, przeznaczając go na siedzibę Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. W ten sposób dzieło Lanciego zostało uratowane i przywrócone społeczeństwu.

Bardzo długo, bo prawie przez 40 lat, działacze ludowi czekali na powstanie placówki muzealnej, która zajęłaby się dokumentowaniem i szerzeniem wiedzy o ruchu ludowym od początków jego istnienia po czasy współczesne. Placówki, w której prowadzono by i otaczano opieką pamiątki świadczące o bogatym dorobku polskiego ruchu ludowego, o jego walce o narodowe i społeczne wyzwolenie. Dopiero w połowie lat 80 zaistniały warunki po temu, by zadośćuczynić ich dążeniom i staraniom. Mocą decyzji Ministerstwa Kultury i Sztuki z dnia 8 marca 1984r. Muzeum zostało powołane do życia.

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego to placówka naukowo-badawcza, której przedmiotem działania jest gromadzenie, zabezpieczanie i udostępnianie materiałów oraz dokumentów obrazujących rozwój i dokonania szeroko pojmowanego ruchu ludowego. Muzeum interesuje się działalnością partii i stronnictw politycznych, wszelkich organizacji społeczno-zawodowych, młodzieżowych, spółdzielczych i innych tworzonych w środowisku wiejskim, rozwijających różnorodne formy pracy społeczno-wychowawczej, kulturalno-oświatowej i gospodarczej.

W ciągu 25 lat istnienia Muzeum tworzyło podstawy ku temu, by jak najpełniej rozwijać działalność, do której zostało powołane. Przede wszystkim zajmowało się kolekcjonowaniem eksponatów i ich dokumentacją, prowadziło działalność popularyzatorsko-oświatową, organizowało wystawy, otwarte cykle odczytów, spotkań z historykami. Propagowało wiedzę o ruchu ludowym w środkach masowego przekazu i poprzez własne wydawnictwa.

Muzeum w ciągu dwudziestopięcioletniego funkcjonowania zgromadziło kupując, otrzymując dary i depozyty około 45 tys. eksponatów, które w części znajdują się w oddziałach w Sandomierzu i w Piasecznie k. Gniewa. W większości są to unikaty o znaczącej wartości historycznej. W tym miejscu należy podkreślić, iż najwięcej eksponatów muzeum pozyskało dzięki hojności ofiarodawców prywatnych w kraju i zagranicą.