Minogi

Pamiętacie, jak w pierwszym odcinku serialu "Daleko od szosy" sadownik Wieczorek (Gustaw Lutkiewicz) śpiewał swojej żonie Irenie (Irena Kownas) piosenkę? Jak to była piosenka i o czym? No właśnie: o minodze, czy o nodze? Słowa brzmiały: daj mi nogę, daj mi nogę, daj mi nogę, albo: daj minogę, daj minogę, daj minogę. Dopiero w dalszej części wyjaśnia się, że chodziło tu o nogę: "ja ci nogi, ja ci nogi dać nie mogę".

     Powojenna komedia filmowa "Cafe pod Minogą", Bronisława Broka, na podstawie scenariusza Stefana "Wiecha" Wiecheckiego pokazuje (nazwa oberży) , że minogi były częstą przekąską w tamtych czasach. Minogi nadają się do solenia i wędzenia, są więc bardzo smaczne. Jako ciekawostkę można dodać, że z przejedzenia minogami zmarli: w 1135 roku król Anglii Henryk I Beauclerc i Amalryk II de Lusignan, król Jerozolimy i król Cypru w jednej osobie w 1205 r.

     Jedliście kiedyś minogi? Ja sobie tego nie przypominam, chociaż także nie wykluczam tego faktu. Teraz i tak nie spotyka się ich w menu, ponieważ (przynajmniej w Polsce) objęte są ochroną.

     Minóg tak za bardzo nie przypomina ryby. Oczywiście żyje w środowisku wodnym, ale nie zachowuje się jak ryba. Ich larwy wylęgają się z jaj po zaniku woreczka żółtkowego i przez 4 - 6 lat żyją w tunelach wydrążonych w mule i utwardzonych specjalną wydzieliną. Żywią się szczątkami roślinnymi i mikroskopijnymi glonami niesionymi przez wodę. Są ślepe, a ich otwór gębowy wyposażony jest przez dwie mięsiste wargi. Wiosną któregoś roku spływają do morza, gdzie przebywają dwa lata. Pasożytują tam na innych rybach. Przyczepiają się za pomocą przyssawki gębowej do ich ciał i żywią się ich wydzielinami i ciałem. W jamie gębowej posiadają gruczoły, których wydzielina nie pozwala na krzepnięcie krwi.

     Po dwóch latach wędrują do rzek, na tarło. Ich ciała przybierają odcień brązowy, zanika system pokarmowy, zęby tępieją, a same zaprzestają żeru. Przygotowują się do tarła. Samce wygrzebują w podłożu jamkę, przyczepiają się do karku samiczek i owijają się wokół ich ciał. Po złożeniu przez samiczki jaj (10 do 25 tysięcy), zostają one zapładniane. Gniazdo zostaje zasypane. Po tym akcie dorosłe minogi giną. Cykl zaczyna się od początku.

      Występują w kilku gatunkach, różniących się zasiedleniem i wielkością, ale nie sposobem życia. Jak wyglądają minogi? Zobaczmy to na poniższych zdjęciach.

Z.W.