Urloplandia

Twoje źródło informacji o ciekawych atrakcjach i wygodnych noclegach w Polsce.

Książę Leszek Biały

      Walka o władzę i o wpływy zawsze jest pozbawiona skrupułów. W czasach Średniowiecza była bardzo bezwzględna i często kończyła się zbrodnią. Niejednokrotnie taka zbrodnia powodowała daleko idące konsekwencje natury politycznej.

     Leszek Biały był księciem krakowsko - sandomierskim z dynastii Piastów, synem Kazimierza Sprawiedliwego. Jego młodszym bratem był Konrad Mazowiecki. Tak, ten sam, który sprowadził Krzyżaków do Polski. Od roku 1138, czyli od śmierci Bolesława Krzywoustego Polska była podzielona dzielnicowo. Każdy członek dynastii, zgodnie z polskim prawem zwyczajowym, miał prawo do posiadania części ojcowizny.
     Jakim człowiekiem był Leszek Biały? Od dziecka był szykowany do objęcia sukcesji po swoim ojcu. Musiał stawiać czoła krewnym, (np. swojemu wujowi Mieszkowi III Staremu), którzy tego nie akceptowali. Po śmierci wuja w 1202 roku o sukcesję walczył z jego synem, Władysławem Laskonogim.
     Papież Honoriusz III wezwał Leszka na krucjatę do Ziemi Świętej. Leszek odmówił i odpisał Ojcowi Świętemu.  "Złożony chorobą, popłynąć do Ziemi Świętej nie mogę, zwłaszcza iż z powodu przypadłości w naturę ciała wymierzonej, ani wina, ani prostej wody pić nie mogę, przyzwyczajonym tylko piwo względnie miód pić." 
     Losy swoje związał ze Świętopełkiem, którego uczynił namiestnikiem Pomorza Gdańskiego. Początkowo prowadzili razem wyprawy wojenne, ale sytuacja odmieniła się po małżeństwie Świętopełka z siostrą Władysława Odonica - Eufrozyną. Obaj prowadzili wojnę przeciwko panującemu w Wielkopolsce Władysławowi Laskonogiemu. Sytuacja była napięta i dlatego Leszek Biały w 1227 roku, w dniu św. Marcina zwołał w Gąsawie ( na terenie Władysława Laskonogiego) ogólnopolski wiec książąt, przedstawicieli duchowieństwa i rycerstwa.
      Zjazd miał ograniczyć wpływy lennika,  Świętopełka Pomorskiego. Miano dyskutować o sytuacji w Wielkopolsce, walkach braci o Księstwo Wielkopolskie, niepokojach na granicy z Prusami i wzmocnieniem władzy polskiej nad Gdańskiem. Tam też doszło do krwawej rozprawy. 
     W nocy z 23 na 24 listopada 1227 roku na wypoczywających w łaźni Henryka Brodatego i Leszka Białego napadli żołnierze Świętopełka i Odonica. Henryk Brodaty został ciężko ranny, uratowany przez rycerza Penegrina z Wysenburka, który osłonił go własnym ciałem. Leszkowi Białemu podano konia, na którym nago prosto z łaźni uciekał, kierując się do Gniezna. Niestety nie miał szczęścia. Ludzie Odonica dopadli go we wsi Marcinkowo, i tam został przeszyty dzidą. Morderstwo się dokonało.
     Śmierć Leszka Białego miała daleko idące konsekwencje. Był on ostatnim księciem krakowskim, którego władzę uznawali wszyscy polscy książęta. Status quo zostało zachwiane, a Polska utraciła Pomorze Gdańskie.
     W Marcinkowie w miejscu morderstwa postawiono pomnik, który przypomina ten tragiczny moment polskiej historii.
Z.W. 
śmierć Leszka Białego na obrazie Jana Matejki
zjazd w Gąsawie w 1227 roku, obraz Jana Matejki
Leszek Biały - fragment portretu Jana Matejki
Leszek Biały - rycina Aleksandra Lessera
pomnik w Marcinkowie k/ Gąsawy w miejscu zabójstwa Leszka Białego
tablica pamiątkowa przy pomniku
Ładuję stronę